 |
| with Rishi, Vijaya, Bakul Bhai, and other friend… |
केहि वर्ष अघि रिलिज भएको आमिर खान अभिनित बलिउड चलचित्र थ्री इडियट्ले साहैनै चर्चा पायो । फिल्मको कथा र कलाकारको जिवन्त अभिनयले फिल्मलाई सुपर हिट बनाउन मद्दत गरेको थियो । थ्री इडियट्मा रहेका तिन पात्रझै गत साता मेरो भारत भ्रमणको क्रममा यस्तै तिन पात्रसँग भेट भयो । यहाँ म उनीहरुलाई थ्री इटिय्सको साटो थ्री भाईज्को रुपमा चित्रण गर्न चाहन्छ ।
प्रसंग भारतको मध्यप्रदेशको राजधानी भोपालमा भएको युवा संसदमा सहभागी हुँदाको हो । जल, जमिन र जङ्गलको लागि आन्दोलनरत एकता परिषद्ले कार्यक्रमको आयोजना गरेको थियो । परिषद्का अध्यक्ष तथा समाजसेवी राजागोपाल पि.वि.को छत्रछायाँमा आन्दोलन अघि बढिरहेको छ । यसै आन्दोलनको क्रममा आयोजना गरिएको युवा संसदमा भारतका सबै प्रदेशबाट सहभागीहरु आएका थिए । जसमध्ये मेरो सामिप्यता तीन जनासँग भयो ।
भारतमा अभियानकर्मीले एक अर्कालाई भाई वा बहन भनी सम्बोधन गर्ने गरिदो रहेछ । मेरो सामिप्यता भएकामा एक थिए झारखण्ड राज्यका मदन भाई, आसामका बकुल भाई र मणिपुरका ऋषि भाई । यी तिनसँग विताएको तीन दिनले मलाई पनि केही नयाँ कुरा सिक्न मद्दत ग¥यो ।
मदन भाई
झारखण्डमा महिला र बालबालिकाहरुको क्षेत्रमा काम गरिरहेका छन् गैर सरकारी संस्था मार्फत । हामी भोपाल पुगेकै दिनमानै उनिपनि आइपुगेका रहेछन् । २० जना सुत्ने व्यवस्था रहेको छात्रावासको कोठामा उनिसँग चिनजान भएपछि सामिप्यता बढ्यो । प्रष्ट बोल्ने, बोलिको लवज र बिन्दास पाराले गर्दा उनिसँग सम्बन्ध बढ्न गाह्रो भएन । मदन भाइ कार्यक्रम सुरु हुन लागिसक्यो भन्दा । कहाँ अहिल्यै सुरु हुन्छ अझै आधा घण्टा लाग्छ आउ एकछिन आराम गरौं भन्थे उनि ।
कार्यक्रममा सहभागी हुन आएपनि भोपालमा रहेका पर्यटकिय स्थल घुम्ने ठुलै सोख रहेछ उनलाई । जसका कारण उनिसँग लागेर भोपाल घुम्ने मौका हामीले पनि उठायौं । हामी पुगेको दिन भोपालको मन्दिरमा गएर मदन भाइले भगवानलाई सोमरस चढाएका रहेछन् । बचेको सोमरस प्रसाद स्वरुप मैले पनि ग्रहण गरे । कार्यक्रम सकिने दिननै मदन भाइको ट्रेन थियो । दिउसै देखिनै उनि हतारमा थिए । भन्दै थिए । अरे बिशाल भाई अब नेपाल आएगै तो खुब घुमेंगे । मदन भाइबाट मैले जिवनलाई कसरी सहज र खुसी भएर जिउनुपर्छ भन्ने जान्ने मौका पाए ।
बकुल भाई र ऋषि भाई
कार्यक्रम सकिएकै दिन मदन भाई हिँडेपछि हामीले आफु बस्ने कोठालाई सिफ्ट ग¥यौं र त्यसपछिको दुई रात आसामका बकुल भाई र मणिपुरका ऋषि भाईका संघर्षका कहानीहरु सुनेर बिते ।
बकुल भाईलाई आसाममा वृक्ष मानब पनि भन्छनरे । करिब चालिसको आसपास पुगेका बकुल भाई महिनामा आधा भन्दा बढि समय त बाहिर नै हिड्दा रहेछन् । त्यसैले आफ्नो स्वास्थ्यलाई ख्याल राख्दै उनले साथैमा बिद्युतबाट चल्ने भात पकाउने भाँडो (राइस कुकर) बोकेर हिड्ने रहेछन् । उनिसँगै दुई छाक खाना खाने अवसर पनि मिल्यो । आसाममा उनको आफ्नै बगैचा छ रे । उनको एउटामात्र काम छ त्यो हो रुप रोप्ने । कार्यक्रममै पनि उनले पाँच वटा आँपका रुख रोपे । उनले रुख रोप्ने अभियाननै चलाएका छन् ।
जल, जमिन र जङ्गलको माग गर्दै अक्टुबर २ तारिखबाट ग्वालियरबाट दिल्लिसम्म हुन लागेको जनसत्याग्रहको क्रममा उनले १ लाख आँपका विरुवा लगाउने योजना बनाएका छन् । त्यसकारण हाम्रो अधिकांश गफ जनसत्याग्रहमा १ लाख आँपका विरुवा रोप्नेमानै केन्द्रित थियो । कुरा गरिरहन मन पराउने बकुल भाइले आजको अवस्थासम्म आई पुग्न धेरै संघर्ष गर्नुपरेको । विभिन्न आरोपमा विद्रोही तथा प्रहरी प्रशासनबाट पक्राउ परेको र बैंकबाट ऋण लिनको लागि गर्नुपरेको संघर्ष सुन्दा मनै सिरिङ्ग भएको थियो । अहिले आफु जुन स्थानमा छु त्यो आफ्नो एकाग्रताले भएको उनको दृढविश्वास थियो । वृक्ष मानवले गरेको कामबाट उनलाई आसामका मुख्यमन्त्रिले पुरस्कृतसमेत गरेका रहेछन् । जे होस् बकुल भाइको अनुभव र उनको दृढ संकल्प वातावण संरक्षणको लागि अति महत्वपूर्ण छ ।
बकुलभाइसँगै ऋषि भाई पनि हामीसँग थिए । कम बोल्ने तर स्पष्ट बोल्ने ऋषी भाईले कार्यक्रममा अहिंसात्मक आन्दोलनको बारेमा आफ्नो अनुभव सुनाए देखिनै म उनिसँग कुराकानी गर्न इच्छुक थिए । उनी पनि एक्लै भएपछि हाम्रो कोठामा आएका कारण लामै कुराकानी गर्ने अवसर मिल्यो । ऋषिभाई मणिपुरमा विद्यार्थी आन्दोलन गरेर सामाजिक क्षेत्रमा प्रवेश गरेका मान्छे । हाल एकता परिषद्मा कार्यरत उनिपनि अधिकांश समय घर बाहिरनै हुन्छन् । भारतका विभिन्न प्रदेशहरुमा घुम्ने जनतासँग साक्षत्कार गर्ने ३८ वर्षिय ऋषि भाईको संघर्षको कथा पनि साह्रै घत्लाग्दो थियो । अलि शैक्षिक प्रवृत्तिका ऋषिभाई जनसत्याग्रहका क्रममा विदेशबाट आउने समर्थकहरुलाई के कसरी व्यस्थित गर्ने भन्नेमा केन्द्रित थिए । उनको योजना विदेशी टोलीलाई भारतको गाउँहरुमा घुमाएर त्यहाँको विकासको लागि श्रोत संकलन गर्नु थियो । मृद भाषी ऋषि भाईसँगको छोटो बसाईले पनि सामिप्ता जोड्न ज्यादै मद्दत ग¥यो ।
यी थ्री भाईजसँगको साथका कारण मेरो भोपाल यात्राले सार्थकता पायो । अहिले पनि म उनीहरुसँग फोन, फेसबुक र ईमेलमार्फत सम्पर्कमा छु । उनिहरु अहिले पनि आ–आफ्नै योजनामा केन्द्रित छन् । मदन भाई कसरी महिला र बालबालिकाको ओसारपसार रोक्न सकिन्छ भन्नेमा केन्द्रित छन् । बकुल भाई १ लाख वटा आँपका विरुवाको संकलन, रोपण र संरक्षणको योजनामा केन्द्रित छन् भने ऋषि भाई भारत आउने विदेशीहरुलाई भारतको ग्रामीण विकासमा कसरी सहभागी गराउन सकिन्छ भन्नेमा केन्द्रित छन् । अप्रत्यक्ष रुपमा भए पछि म उनिहरुको योजनाको सफलताको कामना गर्न चाहन्छ । धन्यवाद थ्री भाइज फर योर कम्पनी ।
1 thought on “[Travel Experience-Bhopal] थ्री भाईज्”